Thú thật với các bạn, hồi mới qua Nhật, mình từng là một đứa không thích soba. Không những không thích mà thậm chí phải gọi là rất ghét. “Sao ở đâu ra cái mì vừa chán vừa bở, khó ăn thế không biết!” – Mình đã “cạch mặt” món này, và luôn luôn thay thế mì Udon nếu nhỡ may vào quán Soba.
Tuy nhiên, duyên cớ đâu khi vào Đại học, mình lại được một người bạn giới thiệu vào làm thêm ở một quán mì Soba cao cấp ngay gần trường. Và kể từ đó, tình yêu của mình với mì Soba bắt đầu “nhen nhóm”. Mình nhận ra sợi Soba không ngon là có lý do, như: (1) do cách luộc không chuẩn xác, (2) do không thưởng thức ngay sau khi chế biến xong, (3) do bản thân sợi mì đó không “xịn”.
Hôm nay, trong bài viết lần này, mình sẽ chia sẻ đôi chút những hiểu biết và kinh nghiệm về món mì soba truyền thống, kèm theo đó là một công thức rất ngon và dễ làm.
Hi vọng những thông tin này sẽ ít nhiều giúp bạn và mình thêm hiểu, thêm yêu văn hóa – con người xứ sở nơi đây!
Những quan niệm tâm linh
Từ xa xưa, người Nhật thường sử dụng vỏ soba đốt lên thành tro, và dùng phần tro đó để rửa các đồ vật cũ. Người ta truyền tai nhau rằng “Phần tro từ vỏ soba không những đánh bật những vết bẩn lâu mà còn giúp tăng phần sáng bóng cho sản phẩm”. Ở các tiệm gia công vàng bạc, những người thợ thủ công còn sử dụng bột soba để nhặt nhạnh những bột vàng, bột bạc bị rơi vãi. Bột vàng, bột vàng sẽ bám vào lớp bột soba, giúp người thợ có thể thu gom một cách dễ dàng. Chính bởi vậy, soba được quan niệm mang lại những điều may mắn về tiền bạc và công việc.
Vỏ soba
Ngoài ra, chất dinh dưỡng của soba giúp loại bỏ hết những ứ đọng trong cơ thể, từ đó người Nhật nảy sinh quan niệm tâm linh rằng ăn soba vào đêm giao thừa sẽ loại bỏ hết dơ bẩn của năm cũ, giúp cơ thể trở nên thanh khiết để đón chào những vận may năm mới.
Soba đồng hành cùng những buồn vui sướng khổ của người Nhật
Theo sử sách ghi lại rằng, vào năm 722 của thời đại Nara (710-794), đất nước Nhật Bản trải qua nạn đói do hạn hán kéo dài. Chính vào thời gian này, Thiên Hoàng Genshou đã ban bố chiếu chỉ khuyến khích người dân trồng cây soba (kiều mạch) – một giống cây có xuất xứ từ Trung Quốc, được mang qua bán đảo Triều Tiên rồi tiến đến với lãnh thổ Nhật Bản. Đây là một loại cây có thể sinh trưởng, phát triển nhanh trong môi trường khí hậu lạnh và đất đai cằn cỗi. Chính nhờ cây soba, người dân quốc đảo Nhật Bản đã vượt qua nạn đói khốc liệt năm ấy.
Ở một đất nước có văn hóa ăn ngũ cốc như Nhật Bản, soba đã nhanh chóng phổ biến trong quần chúng với hai cách ăn chính là: ăn nguyên hạt (hấp lên ăn hoặc trộn cùng gạo để nấu cơm) và nghiền thành bột (làm thành bánh dầy soba).
Cây soba (kiều mạch)
Đến thời Edo (1603 – 1868), nhờ việc du nhập bột mì từ Bồ Đào Nha vào Nhật Bản, người Nhật đã sử dụng bột mì trộn lẫn bột kiều mạch để làm ra những sợi mì soba. Sự xuất hiện của sợi mì soba kéo theo một loạt những sáng tạo của người Nhật trong cách chế biến và thưởng thức món mì này: ăn kèm nước dùng từ cá ngừ bào, thêm lòng đỏ trứng sống hay trộn thêm củ từ bào nhuyễn,…
Sợi mì soba
Mì soba ăn kèm củ từ bào nhuyễn và trứng sống
Ở những khu vực tập trung đông dân cư, các quán chuyên bán mì soba xuất hiện và dần dần được yêu thích. Thời gian trôi qua, cho đến ngày nay, hình ảnh những quán soba thấp thoáng trong màn đêm trở thành một hình ảnh quen thuộc đặc trưng của văn hóa ẩm thực Nhật Bản.
Những quán soba thấp thoáng trong màn đêm
Soba là thực phẩm vô cùng giàu dinh dưỡng
So với bột mì, bột soba (bột kiều mạch) được cho là giàu protein và khoáng chất hơn rất nhiều. Không những giàu vitami B1, B2 mà soba còn chứa vitamin P rất tốt cho việc lưu thông máu và ngăn ngừa tăng huyết áp.
Một set mì soba ăn kèm đồ chiên tempura.
Ảnh: Ề tồ
Công thức mì soba đơn giản dễ làm
Khẩu phần: 2 người
Thời gian: 20 phút
Nấu mì soba ngon đúng điệu. Ảnh: Ề tồ
Đọc tiếp:
Nguồn tham khảo
Sách 『江戸の健康食』
Đọc thêm
Tại sao người Nhật ăn mì Soba vào đêm Giao thừa?
Người Nhật đón năm mới thế nào?
Người Nhật làm gì sau thời khắc Giao thừa?
Ăn cháo thất thảo vào ngày Nanakusa no Hi ở Nhật
Tìm hiểu về mì ăn liền ở bảo tàng Cup Noodles Museum
Mục lục
Nội dung thuộc bản quyền của Ề tồ - Hôm nay ăn gì.
Vui lòng xem thêm Bản quyền - Cộng tác trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh.