Mùa thu trong ẩm thực Nhật Bản

Vèo một cái, mùa thu Nhật Bản – mùa mà mình yêu thích nhất, đã lại đến! 

Mùa thu đến, thay thế cái oi bức, nóng nực của ngày hè bằng những cơn gió dịu mát. Mùa thu Nhật Bản xua tan mọi nỗi mệt mỏi, đồng thời mang đến vô số những thực phẩm nhiều dinh dưỡng giúp con người bồi bổ sau khoảng thời gian dài chán chường bởi thời tiết nóng nực bức bối.

Trong tiếng Nhật có câu thành ngữ 「天高く馬肥ゆる秋」ý chỉ mùa thu ở Nhật khí hậu thuận lợi nên ẩm thực rất phong phú và thơm ngon. 

Trong bài viết này, dưới thời tiết se se lạnh của Tokyo, Ề tồ xin phép chia sẻ đến các bạn một vài thông tin ẩm thực về mùa thu tại Nhật Bản.

Nội dung chính

Hương vị mùa thu Nhật Bản

   1. Hương vị mùa thu

   2. Tại sao mùa thu Nhật Bản lại có nhiều đồ ăn ngon?

Cá

Rau 

Hoa quả

Cách chế biến được yêu thích

1. Hương vị mùa thu

Khi nói đến mùa thu, người Nhật thường hay nhắc đến cụm từ 食欲の秋 – dịch thô sang tiếng Việt là “mùa thu thèm ăn”.

Mùa hè Nhật Bản thường khá oi bức khiến mọi người mệt mỏi và mất cảm giác muốn ăn, thì sang thu, khi thời tiết đã dịu đi, là khoảng thời gian người Nhật refresh những mệt mỏi trước đây bằng một loạt các loại thực phẩm vô cùng thơm ngon.         

2. Tại sao mùa thu Nhật Bản lại có nhiều đồ ăn ngon?

Mọi người vẫn truyền tai nhau rằng: ở Nhật, mùa thu là mùa có nhiều thực phẩm ngon! Nhưng lý do “tại sao mùa thu lại có nhiều đồ ăn ngon?”, thì không phải ai cũng biết. Trên thực tế, có một số lý do khiến thực phẩm vào mùa thu ở Nhật thường ngon hơn mùa khác. Trong đó phải kể đến là:

Với những loại hải sản như cá, mùa thu là thời điểm dự trữ dinh dưỡng để chuẩn bị cho quá trình trú đông và sinh sản. Chính vì vậy, cá cũng như các hải sản khác như tôm, hàu,.. vào mùa thu rất béo và thơm.

Đối với rau củ và hoa quả, mùa thu cũng chính là thời kỳ thu hoạch thích hợp để chứa được nhiều dinh dưỡng tốt nhất. Bạn có thể thưởng thức nhiều loại trái cây và rau củ trong trạng thái rất tươi và ngon. 

Gạo – lương thực chính của Nhật Bản được thu hoạch vụ đầu tiên trong năm vào mùa thu.「新米」nghĩa là gạo mới, được cho là dẻo và có hương vị ngọt hơn so với gạo năm cũ. Ngoài ra, các loại lương thực khác như khoai, ngũ cốc,… cũng được thu hoạch vào mùa thu.

Công thức nấu ăn:

Hàu chiên giòn kiểu Nhật

Chế biến hàu dễ dàng với món cơm hàu bổ dưỡng

3. Cá ngừ vằn 鰹 (Katsuo)

Cá ngừ vằn Katsuo rất giàu vitamin, sắt và nhiều chất dinh dưỡng khác, là hương vị mùa thu giúp thổi bay những mệt mỏi tích tụ trong mùa hè. Loại cá này có vào hai mùa trong năm là mùa xuân và mùa thu. Tuy nhiên, cá ngừ katsuo vào mùa thu được gọi là 戻りカツオ – “Cá ngừ trở về” được yêu thích hơn vì béo hơn và thịt cá thơm hơn.

Món ăn phổ biến là カツオのたたき – cá ngừ sống được nướng qua rơm, phần thịt cá bên trong đỏ tươi, phần bên ngoài được hơ qua rơm rạ nên khi ăn có mùi thơm của khói đốt. Món ăn được ăn kèm với hành tây cắt lát, tỏi tươi và nước chanh ponzu. Vị béo của cá hòa với vị hăng hăng của hành và tỏi như tan chảy trong miệng.

Công thức nấu ăn:

Cá hồi áp chảo sốt tartar

Cơm trộn cá hồi và nấm

Lẩu cá hồi Ishikari chuẩn vị Hokkaido

1. Các loại nấm きのこ類

Nấm là một loại thực vật có hàm lượng calo thấp, giàu vitamin và chất xơ nên rất tốt cho cơ thể. Vào mùa thu, khi đi siêu thị ở Nhật, bạn bắt gặp vô số các loại nấm trông vô cùng tươi ngon. Trong số đó, bạn sẽ ngạc nhiên với một loại nấm cao cấp có giá thành cao gấp 9, 10 lần các loại nấm bình thường, đó là nấm Matsutake 松茸.

Nấm matsutake – một nguyên liệu đại diện cho mùa thu Nhật Bản, được biến đến với tên gọi là “vua của các loại nấm”, có hương thơm vô cùng hảo hạng. Để giữ được hương vị nguyên chất của loại nấm này, người Nhật thường thưởng thức bằng cách nấu súp, nấu cơm thập cẩm, ăn cùng mì soba hoặc nướng than.

2. Khoai lang さつまいも (Satsumaimo)

Mùa thu Nhật Bản gắn liền với mùi thơm của khoai lang nướng và tiếng rao từ các xe bán khoai  い～しや～きいも！やきいも～♪ (I-shiya-kiimo! Yakiimo- ♪)

Khoai lang là nguyên liệu tuy có thể thấy quanh năm, nhưng mùa thu hoạch đúng vụ là từ tháng 9 đến tháng 12. Không chỉ giàu chất xơ giúp cải thiện môi trường ruột và giảm táo bón, khoai lang còn có nhiều vitamin C giúp tăng khả năng miễn dịch và làm trẻ hóa làn da. Vì vậy, đây là loại khoai đặc biệt được các chị em phụ nữ Nhật Bản yêu thích.

Công thức nấu ăn:

Cơm khoai lang chỉ trong nháy mắt

3. Bí đỏ 南瓜 (Kabocha)

Bí đỏ là thực phẩm xuất hiện nhiều vào mùa thu, gắn liền với ngày lễ lớn: lễ hội hóa trang Halloween (31/10). 

Bí đỏ vốn dễ bảo quản. Nếu để nguyên quả có thể bảo quản ở nơi khô ráo từ 1~2 tháng. Nếu đã cắt thành miếng, thì hãy bỏ hạt rồi bọc lại, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh trong 1 tuần. Vì bí đỏ có độ dẻo và ngọt, hơn nữa lại phù hợp với nhiều công thức nấu ăn nên là nguyên liệu phổ biến với người già và trẻ nhỏ.

1. Quả hồng 柿 (Kaki)

Hồng không chỉ được yêu thích tại Nhật Bản mà hiện tại còn được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới. Người ta yêu thích hồng Nhật Bản vì có độ rắn nhất định và có độ ngọt rất vừa miệng. Không chỉ vậy, hồng rất giàu vitamin C. Người ta nói rằng lượng vitamin trong một quả hồng gấp đôi so với một quả quýt! Vì thế, hồng có tác dụng rất tốt trong việc phục hồi cho làn da rám nắng sau mùa hè. Nếu có cơ hội, hãy ăn thật nhiều hồng vào nhé!

Các khu vực trồng hồng nổi tiếng ở Nhật Bản là tỉnh Wakayama và tỉnh Nara nằm ở khu vực Kansai. Ngoài ra, khu vực Ito của tỉnh Wakayama nổi tiếng với loại hồng khô「串柿」- hồng được xiên vào que và phơi khô kiểu truyền thống.

2. Hạt dẻ 栗 (Kuri)

Hạt dẻ – một thứ quà của mùa thu. Từ xa xưa, người Nhật đã cho rằng hạt dẻ là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời vì chứa nhiều protein và vitamin. Hạt dẻ có thể được thưởng thức bằng cách luộc hoặc nướng, ăn như một món ăn hoặc đồ nhắm đều hợp.

Vào mùa thu, cơm hạt dẻ là món ăn xuất hiện nhiều trên bàn ăn của gia đình người Nhật. Ngoài ra, món bánh Mont Blanc làm từ kem hạt dẻ cũng vô cùng được yêu thích vào mùa này.

3. Quả lê 梨 (Nashi)

Ngoài quả hồng đã kể ở trên, lê cũng là một loại quả rất được yêu thích vào mùa thu tại Nhật Bản. Quả lê ở Nhật có đặc trưng là cực kỳ giòn và mọng nước. Khi ăn lạnh, nước ngọt lan tỏa trong miệng khiến bạn phải thốt lên rằng “hạnh phúc của mùa thu chính là đây!”

Khi chọn lê, nhiều người có thể băn khoăn không biết loại nào ngon. Người Nhật thì truyền tai nhau rằng: quả lê càng lớn thì càng ngon. Khi chọn lê ở siêu thị, người ta thường cố gắng tìm những quả càng to và nặng, đặc biệt là nặng ở “phần mông” thì sẽ ngọt và mọng nước hơn.

1. Cơm thập cẩm 炊き込みご飯 (Takikomi gohan)

Cơm thập cẩm được nấu bằng cách trộn cách nguyên liệu và gia vị vào chung với gạo rồi nấu chín.

Công thức nấu ăn:

Cơm khoai lang chỉ trong nháy mắt

Cơm trộn cá hồi và nấm cho ngày Thu bận rộn

2. Lẩu 鍋もの (Nabemono)

Công thức nấu ăn:

Xì xụp nồi lẩu, cả nhà cùng vui

3. Súp

Xem thêm: Mê mẩn món súp bí đỏ khoai lang 

Trên đây mình đã giới thiệu với bạn một vài những “cóp nhặt” của mình về đặc trưng ẩm thực mùa thu tại Nhật Bản.

Mình hi vọng những thông tin nho nhỏ này đã giúp bạn thêm hiểu và thêm yêu văn hóa xứ sở mặt trời mọc, đặc biệt là nét đẹp trong văn hóa ẩm thực và sự tinh tế con người nơi đây!

Đọc tiếp: “Số 5” trong đặc trưng ẩm thực Nhật

---

Nguồn tham khảo

haraheri.net

Xem thêm

Bữa trưa của học sinh Nhật Bản qua các thời kỳ

5 món ăn Nhật từ “ghét ghét” thành “thương thương”

Người Nhật không ăn thịt đến tận thế kỷ 18

Đằng sau những nắm cơm onigiri Nhật Bản

Tìm hiểu về mì ăn liền ở bảo tàng Cup Noodles Museum

Mục lục